Lipödem Nedir?

Lipödem ilk olarak 1940 yılında anormal yağ dokusu birikimini içeren kronik ve tedavi edilemez bir durum olarak tanımlanmıştır (Allen ve Hines, 1940). Genellikle uylukları, kalçaları ve alt bacakları, bazen de kolları etkiler ve her zaman olmasa da önemli miktarda doku büyümesine, şişmeye ve ağrıya neden olabilir. Hareket kabiliyetini, günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirme becerisini ve psikososyal durumunu önemli ölçüde bozabilir. Mevcut konservatif tedavi; semptomları yönetmeyi, işlevselliği ve hareketliliği iyileştirmeyi, psikososyal destek sağlamayı ve fiziksel ile ruhsal sağlık düzeyindeki bozulmayı önlemeyi içerir.

Lipödeme genetik yatkınlığın yanı sıra hormonal dalgalanmalar da eşlik edebilir. Hastalığın başlangıcı genellikle ergenlik dönemindedir. Ancak bu dönemde teşhis edilememekte ve sıklıkla kronik venöz ile lenfatik yetmezlik, erken dejeneratif eklem hastalığı ve obezite ile ilişkilendirilebilmektedir. Lipödem genellikle daha sonraki aşamalara kadar teşhis edilmediğinden, eşlik eden hastalıklar ve psikolojik sorunlar da yaygındır. Çoğu durumda birincil rahatsızlık lipödemdir.

Lipödemin zaman içindeki seyri tam olarak anlaşılamamıştır, ancak oldukça değişken ve öngörülemezdir. Durum bazı hastalarda amansızca ilerleyebilirken, bazılarında tek belirti, uzun yıllar boyunca sabit kalan cilt altı yağ dokusunda nispeten küçük bir artış olarak görülebilir (Langendoen ve ark., 2009).

Lipödem Belirtileri Nelerdir?

• Bacakların nispeten normal boyutlardaki bir gövdeyle karşılaştırıldığında orantısız şekilde büyük olması
• Her iki bacakta anormal cilt altı yağ birikintilerinin bulunması
• Normalden daha kolay morarma görülmesi
• Etkilenen bölgede ağrı olması
• Deride gevşeklik bulunması
• Egzersiz ve diyetten etkilenmemesi
• Her vücut tipinde, her yaşta ve her etnik kökenden kadında görülebilmesi

Lipödem Tanısı Nasıl Konulur?

Lipödem klinik tanı gerektirir; yani lipödemin varlığını doğrulayabilecek kan testi veya görüntüleme gibi standart bir test henüz yoktur. Tanı, hastanın ayrıntılı öyküsü ve fizik muayenesi sonucunda konulmalıdır.

Lipödem Tedavisinin Yönetim İlkeleri

Lipödemin kesin bir tedavisi olmadığından, semptomları yönetmek için her hastaya özgü bütünsel bir yaklaşımla semptomların şiddetini azaltmaya ve ilerlemesini önlemeye odaklanmak mantıklıdır. Lipödem tedavisini değerlendirirken öncelikle semptomların şiddeti, doku büyümesinin karmaşıklık derecesi, ruh sağlığı durumu ve lipödemin lipo-lenfödeme ilerleyip ilerlemediği göz önünde bulundurulmalıdır. Lipödem ile birlikte obezite veya aşırı kilo da varsa, bu rahatsızlıklar da tedavi kapsamına alınmalıdır.